منزلت اهل کتاب در قرآن

منتقدان به قرآن گاهی به آیاتی از قرآن استناد کردند، بدون این که بررسی کنند، آنها راجع به چه کسانی نازل شده است. ایشان باید بدانند که ما هیچ آیه مطلقی در قرآن نداریم. همه آیات قرآن ناظر به اشخاص و شرایط خاص است. وقتی سخن از کافران می شود، مطلق هرکسی نیست که به خدا یا قیامت باور ندارد و نیز هرگاه نام اهل کتاب به میان می آید، مطلق هرکسی که بر دین یهود یا مسیحیت است، نیست.

حال بنگرید، به یکی از آیات مورد استناد منتقدان. منتقدی نوشته است:

خدا در قران می فرماید: «قاتلُوا اّلَذینَ لایُؤمنُونَ بالله وَ لا باْلَیُومِ الاخَر وَ لایُحَرّمُونَ مَاحَرَّمَ الله وَ رَسُولُه وَ لاَ یَدیِنُونَ دینَ اْلحَقَّ مِنَ اَّلذینَ اوتُوا اْلکِتابَ حَتّی یُعْطُوا اْلجَز    ‎یةَ عَنْ یَدوَ هُمْ صاغِرُونَ(توبه، 29)؛ بکشید کسانی را که به خدا و روز آخرت ایمان نیاورده و حرام خداوند و پیغمبرش را حرام نمی‌دانند و هم چنین آن دسته از اهل کتاب را که به دین حق، یعنی اسلام، ایمان نیاورده‌اند، مگر این که متعهد شوند با خواری و فروتنی به دست خود جزیه دهند».

می بینید، وقتی محمد دید بعد از 13 سال سخن گفتن از محبت و دوستی و حق و انصاف و عدالت و... در مکه تعداد یارانش به صد نفر هم نرسید، بعد از هجرت به مدینه تغییر اساسی در شخصیت الله بروز نموده و آیاتی مانند بالا نازل شد.

وی ضمن این که آیه را نادرست و موافق مدعای خودش ترجمه کرده، به نحو گزینشی و بدون لحاظ شأن نزول آیه به آن استناد کرده است. ترجمه صحیح آیه چنین است:

جنگ کنید، با کسانى از اهل کتاب که به خدا و روز قیامت ایمان نمى‏آورند و چیزهایى را که خدا و پیامبرش حرام کرده است بر خود حرام نمى‏کنند و دین حق را نمى‏پذیرند، تا آن گاه که به دست خود با فروتنی جزیه بدهند    .

اولاً، مقاتله به معنای جنگ کردن دو گروه با همدیگر است، نه کشتن که آقای ایرانی آن را به گونه ای معنا کرده بود، بتواند آن را به نفع مدعای خود استفاده کند. مقاتله بر عملی دو طرفه دلالت دارد. مقاتله حاکی از جنگ دو گروه با همدیگر است. حال آن که قتل حاکی از عملی یک طرفه است    .

ثانیاً، در آیه قید «حَتّی یُعْطُوا اْلجَز  ‎یةَ » آمده است. این قید و قید «قاتلوا»نشان می دهد که مراد کسانی بودند که با مسلمانان سر جنگ داشتند؛ بنابراین، هرگز از این آیه استفاده نمی شود که کشتن اهل کتابی که با مسلمانان سر جنگ نداشته باشند، جایز است.

آن منتقد به آیات دیگر درباره اهل کتاب - که دوره مدنی نازل شده است - عنایت نکرده است که در آنها از اهل کتاب دعوت به همزیستی مسالمت آمیز شده است؛ نظیر:

قُلْ یا أَهْلَ الْکِتابِ تَعالَوْا إِلى کَلِمَةٍ سَواءٍ بَیْنَنا وَ بَیْنَکُمْ أَلاَّ نَعْبُدَ إِلاَّ اللَّهَ وَ لا نُشْرِکَ بِهِ شَیْئاً وَ لا یَتَّخِذَ بَعْضُنا بَعْضاً أَرْباباً مِنْ دُونِ اللَّهِ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُولُوا اشْهَدُوا بِأَنَّا مُسْلِمُونَ (آل عمران، 64)؛ بگو این اهل کتاب بیایید، به آنچه که میان ما و شما مشترک است، پایبند باشیم. این که جز خدا را نپرستیم و هیچ چیزی را شریک او قرار ندهیم و همدیگر را به جای خدا ارباب یکدیگر نسازیم. اگر از این دعوت روی گردانیدند، (ای مسلمانان) بگویید که ما پایبند هستیم.

نیز عنایت نکرده است که اهل کتاب مؤمن در همین دوره مدنی مورد ستایش قرار گرفته اند:

لَیْسُوا سَواءً مِنْ أَهْلِ الْکِتابِ أُمَّةٌ قائِمَةٌ یَتْلُونَ آیاتِ اللَّهِ آناءَ اللَّیْلِ وَ هُمْ یَسْجُدُونَ * یُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ وَ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ یُسارِعُونَ فِی الْخَیْراتِ وَ أُولئِکَ مِنَ الصَّالِحینَ (آل عمران، 113-114)؛ یکسان نیستند، از اهل کتاب مردمى راستارند که در اثناى شب آیه‏هاى خدا ( از کتاب آسمانی خود) را می خوانند و سجده می کنند، به خدا و روز جزا ایمان دارند، به نیکى وا می دارند و از بدى باز می دارند و به خوبی ها می شتابند، اینان از شایستگانند.

قرآن اهل کتاب را در همین دوره مدنی اهل نجات و فلاح می شمارد:

قُلْ یَأَهْلَ الْکِتَابِ لَسْتُمْ عَلىَ‏ شىَ‏ْءٍ حَتىَ‏ تُقِیمُواْ التَّوْرَئةَ وَ الْانجِیلَ وَ مَا أُنزِلَ إِلَیْکُم مِّن رَّبِّکُمْ وَ لَیزَِیدَنَّ کَثِیرًا مِّنهُْم مَّا أُنزِلَ إِلَیْکَ مِن رَّبِّکَ طُغْیَانًا وَ کُفْرًا فَلَا تَأْسَ عَلىَ الْقَوْمِ الْکَافِرِینَ * إِنَّ الَّذِینَ ءَامَنُواْ وَ الَّذِینَ هَادُواْ وَ الصَّابُِونَ وَ النَّصَارَى‏ مَنْ ءَامَنَ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الاَْخِرِ وَ عَمِلَ صَالِحًا فَلَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لَا هُمْ یحَْزَنُونَ(مائده، 68-69)؛ بگو اى اهل کتاب! در خور اعتنا نیستید تا تورات و انجیل را با آنچه از پروردگارتان به شما نازل شده، بپا دارید. آنچه از پروردگارت به تو نازل شده سرکشى و انکار بسیارى از آنها را، فزون می کند، پس غم گروه ستمکاران مخور. کسانى که یهودند و صابئیان و نصارى هر که [از آنها] به خدا و روز جزا ایمان آورده و کار شایسته کرده، نه بیمى دارند و نه غمگین می شوند.

نظرهاي شما ( )

 (دوشنبه 88 فروردین 10 ساعت 11:50 صبح)