احساس گناه موهبتی الهی

مطالب ذیل گفتمانی است که میان من و نویسنده نامه مندرج در پست قبل صورت گرفته است.

* سلام. طاعات قبول

  ** سلام. ممنونم. استاد برای ما دعا می فرمایید؟

  * اگر دعای ما ارزش داشته باشه. من خیلی خوشحالم که اهل حال من را نیز بهره می رسانند.

  ** این نظر لطف شماست.

  * از راهنمایی اتان استفاده می کنم. من به هر حال به راهنمایی نیاز دارم. شما می توانید چشم بیرون باشید. احب اخوانی من اهدی الی عیوبی؛ بهترین برادرانم کسانی اند که عیوبم را به من هدیه کنند.

  ** خواهش می کنم استاد نفرمایید ما کوچکتر از آنیم که شما می فرمایید.

  * بزرگ آن است که نزد خدا بزرگ باشد. ان اکرمکم عند الله اتقاکم؛ گرامی ترین شما از خداترس ترین شماست.

  ** من خود انبوهی از عیوبم مرا چه...

  * آدم بی عیب توی دنیا پیدا نمی شه. هر کسی حسب شأنش عیوبی دارد.

  ** اما مرا دردها بسیار است. عمریست در چه حد بندگی کرده ام نمی دانم. 

  * درد داشتن بهترین فرصت تقرب است.احساس گناه موهبتی است که اهل دل می توانند آن را پله کمال خود قرار دهند. آدمی اگر گناه نمی کرد، مزه تقرب را نمی یافت. بسان ماهی که تا بیرون نیفته، قدر آب را نمی شناسه. کار خدا بی حکمت نیست که شیطان و درخت ممنوعه را آفرید. احساس گناه یعنی خودشکنی. تا ما خودمان را نشکنیم، به خدا نمی رسیم. فرق شیطان و آدم این بود که آدم از گناهش پله ای برای تکاملش ساخت؛ اما شیطان نساخت. آنچه پله تکامل آدم شد، خود شکنی و توبه و استغفار بود و آنچه مایه سقوط شیطان شد، غرور و تکبر بود. خداوند به موسی فرمود: ضع نفسک و تعال: خودت را فرو گذار و بالا بیا. به پیامبر اسلام هم فرمود: و اسجد و اقترب: سر به خاک بسا و به من نزدیک شو.

به هر حال، حال شما بهترین حال است. خدا بر توفیقاتتان بیافزاید.

** گاهی احساس می کنم که در کنار این که پرم از سئوال هایی که همه آن برمی گردد؛ به آن یگانه محبوب بی همتا، پرم از نقص هایی که مرا در کل می برد، زیر سئوال و اینجاست که احساس دردمندی و درماندگی می کنم.

* باید این احساس را تقویت کرد. باید به خودمان بباورانیم که هیچ هستیم. پر از نقص و گناهیم. هر چه کمال و پاکی است، از آن خداست. این تنها راز و رمز کمال آدمی است.

وضع ما چنان است که با یک لحظه غفلت سقوط می کنیم. ان النفس لامارة بالسوء الا ما رحم ربی؛ دل به گناه امر می کند، مگر که خدا رحم کند. خدا بسان کسی است که در آسمان است و یاد خدا ریسمانی است، به دست او که در میان آسمان، ما به آن چنگ زده ایم. یک لحظه رها کردن آن، سقوط و نابودی ما را به همراه دارد.

تلقی من این است که باید دائم الذکر باشیم. در شبانه روز هم قدری گریه کنیم. خدا در دل گریان است. گریه دل را خالص می کند. من اخلص لله اربعین صباحا یری الحکمة من قلبه الی لسانه؛ هر که چهل روز دلش را خالص کند، حکمت از دلش به زبانش جاری می شود. بی جهت نیست که آن سخنان حکیمانه از قلم شما ترواش کرده است. این همه از لطف خدا به شماست.

قرار و آرام واقعی سر بر دامان خدا نهادن است. هم در این دنیا: الا بذکر الله تطمئن القلوب؛ هان که با یاد خدا دل ها آرامش می یابد. هم در دنیای دیگر: یا ایها الانسان انک کادح الی ربک کدحاً فملاقیه؛ ما همواره در رنجیم تا به ملاقات خدا نایل شویم.

گفتنی است که مراد از ملاقات رب، مردن و به جهان دیگر رفتن است. منتها جهان دیگر جهان بی رنجی و آرامش است. البته آرامش در این جهان هم با یاد خدا فراهم می شود. جهان دیگر هم شاید یکی از جهات آرامشش توجه بندگان به خداست؛ چنان که آمده است: وجوه یومئذ ناضرة الی ربّها ناظرة؛ در آن روز چهره هایی درخشان اند و به سوی پروردگارشان توجه دارند.

نظرهاي شما ( )

 (چهارشنبه 89 آذر 24 ساعت 8:8 عصر)

  عشق حرفی

بسیاری را می‌بینم که نمازشان را به طور مرتب نمی‌خوانند یا هر وقت برسند، نماز می‌خوانند. اگر برایشان کاری پیش بیاید یا نماز را ترک می‌کنند و یا اول کار را انجام می‌دهند و بعد نمازشان را می‌خوانند. بسیاری از کهنسال‌ها را دیده‌ام که در سن کهولت دیگر نماز نمی‌خوانند و این در حالی بوده است که می‌گفتند: پیش‌تر نمازشان ترک نمی‌شد. حتی جمعه و جماعت آنان هم پیوسته برقرار بود. من وقتی این حالت را در مردم می‌بینم، خیلی اندوه‌گین می‌شوم و بر خود می‌ترسم. می‌گویم: نکند، روزی من هم این‌طوری بشوم. بعد از عمری عبادت و خدا خدا کردن کافر و بی‌نماز از دنیا بروم. خدایا عاقبت ما را ختم به خیر کن و لحظه‌ای ما را از نماز و راز و نیاز با خود محروم مسازد. خدایا ما را مسلمان بمیران:

أَنْتَ وَلِیّی فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ تَوَفَّنی مُسْلِماً وَ أَلْحِقْنی بِالصَّالِحینَ (سوره یوسف، آیه 101): تو معشوق منی در دنیا و آخرت. مرا در حالی بمیران که تسلیم تو بوده باشم و مرا به شایستگان ملحق کن.

به هر حال، اغلب کسانی که می‌گویند، ما خدا را دوست داریم، به حرف است و به ظاهر؛ نه به قلب و باطن. خداوند در توصیف آنان ‌می‌فرماید:

ومن الناس من یعبد الله علی حرف فان اصابه خیر اطمان به وان اصابته فتنة انقلب علی وجهه خسر الدنیا والآخرة ذلک هو الخسران المبین(سوره حج،11)؛ و برخی از مردم هستند که خدا را از روی حرف می‌پرستند؛ لذا هرگاه نعمتی به آنان برسد، به آن دل می‌بندند و هرگاه نقمتی به آنان برسد، عوض می‌شوند (و در هر حال از خدا روی می‌گردانند) و در دنیا و آخرت زیانکار می‌شوند و این زیانی آشکار است.

1. پشت پا زدن به خدا با روی‌آوردن دنیا

بسیار دیده می‌شود که برخی وقتی به ثروت و قدرتی دنیوی می‌رسند، تقیدشان به مذهب کم می‌شود و کم کم از بین می‌رود. دیگر باور نمی‌کنیم که آنان همان مذهبی و مسجدی سابق بوده‏اند. به تعبیر قرآن:

إِذا خَوَّلَهُ نِعْمَةً مِنْهُ نَسِیَ ما کانَ یَدْعُوا إِلَیْهِ مِنْ قَبْلُ(سوره زمر، آیه8)؛ هرگاه خداوند به او نعمتی بدهد، خدا را فراموش می‌کند.

2. پشت پا زدن به خدا با پشت کردن دنیا

گاهی هم مشاهده می‌شود، برخی وقتی با ناملایماتی مواجه می‌شوند، تقصیر را به گردن خدا می‌گذارند و به خدا اعتراض می‌کنند. برای مثال وقتی در کنکور قبول نمی‌شوند یا در بازار ورشکسته می‌شوند، به خدا اعتراض می‌کنند که چرا در کنکور قبولم نکردی و چرا مرا ورشکسته کردی. من هم دیگر نماز نمی‌خوانم. اینان خدا را برای خود و دنیا می‌خواهند؛ نه خود و دنیا را برای خدا و لذا عشق و ایمانشان از لقلقه زبان تجاوز نمی‌کند و به محض از دست دادن دنیا خدا را رها می‌کنند. به تعبیر قرآن:

إِنَّا إِذا أَذَقْنَا اْلإِنْسانَ مِنَّا رَحْمَةً فَرِحَ بِها وَ إِنْ تُصِبْهُمْ سَیِّئَةٌ بِما قَدَّمَتْ أَیْدیهِمْ فَإِنَّ اْلإِنْسانَ کَفُورٌ (سوره شوری، آیه48)؛ هرگاه رحمتی از خود به او بچشنانیم، شادمان می‌شود؛ اما هرگاه بر اثر کارهایش به او بدی برسد، ناسپاس می‌شود.

3. علت این پشت پا زدن‌ها به عشق به خدا

من تلقی‌ام این است که این دسته از مذهبی‌ها ایمان و عشق ریشه‌داری به خدا نداشتند که در چنین موقعیت‌هایی به مذهب و آداب آن پشت می‌کنند. در مقابل ما بسیاری را هم مشاهده کرده‌ایم که در بستر بیماری و مرگ هم نماز و ذکر خدایشان ترک نمی‌شد. همه به خاطر دارند که حضرت امام خمینی(ره) زیر سٍرُم هم نمازشان را با تمام آدابش می‌خواند.

باید عبادت خدا و عشق به او حرفی نباشد؛ بلکه قلبی باشد. باید به یاد خدا قلب بلرزد و اشک بریزد. باید مست خدا شد. باید شراب طهور عشق الهی را با قلب نوشید. از رهگذر چنین عشقی است که ما خدا را به خاطر خوبی‌های خودش عبادت خواهیم کرد و هیچ چشم‌داشتی به نعمت‌هایش نداریم. نه نعمت‌های دنیوی و نه حتی نعمت‌های اخروی. از نقمت‌ها و ناملایمات نیز ناراحت نمی‌شویم. گوییم: هرچه از دوست رسد، نیکوست. اگر عشق قلبی باشد، نه حرفی، عاشق نقمت را نیز لطف خدا می‌داند. به قول شاعر:

چو جام عاشقش بشکست لیلی / به مجنون یاوه می‌گفتند خیلی
بدانها گفت مجنون از سر     خشم / که از لیلی نگردانم به سر چشم
اگر با دیگرانش بود میلی / چرا جام مرا     بشکست لیلی

انسان عاشق به هرچه از خدا رسد، راضی است. به قول بابا طاهر:

یکی درد و یکی درمان پسندد/ یکی وصل و یکی هجران پسندد

 من از درمان و درد و وصل و هجران/ پسندم آنچه را جانان پسندد

مسلم یعنی تسلیم خدا بودن و کسی که تسلیم خداست، از ناملایمات اندوهی به خود راه نمی‌دهد. به تعبیر قرآن:

بَلى مَنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ لِلَّهِ وَ هُوَ مُحْسِنٌ فَلَهُ أَجْرُهُ عِنْدَ رَبِّهِ وَ لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ (سوره بقره، آیه112)؛ آری! هرکه خود را تسلیم خدا کرد و با این حال کار نیکو کرد، نزد پروردگارش پاداش دارد و هیچ خوفی ندارد و هیچ اندوهی در او راه نمی‌یابد.

عشقی که ما را به رضا و تسلیم نرساند، عشقی حرفی است و لقلقه زبان. عشق اگر بخواهد از زبان به قلب برسد، باید قلب بلرزد و اشک بیاید. شاید اغراق نباشد، اگر گوییم: عبادت بی‌اشک عبادت نیست. لقلقه زبان است.  قطره های اشک جرعه های عشق 

آخرین پست‏های برخی از دوستان

1. دلم برای خدا سوخت از دکتر مخبر در وبلاگ سرای اندیشه

2. از نقد تا تخریب  از نامبرده در وبلاگ صهبای اندیشه

نظرهاي شما ( )

 (سه شنبه 86 آذر 20 ساعت 8:15 عصر)